Wat is drasland en waarom is het zo belangrijk voor de aarde?

Op 2 februari is het World Wetlands Day: een initiatief om bewustzijn te creëren rond drasland en het belang ervan voor onze planeet. Laten we dus eens kijken wat wetlands precies zijn, waarom ze zo nodig zijn voor de aarde, en wat we kunnen doen om ze uit te breiden!

Wat is drasland?

Drasland (Engels: wetland) is een ecosysteem waarin de bodem tijdelijk of permanent onder water staat. Het water is afkomstig van neerslag, de bodem of nabijgelegen waterwegen en kan zoet of zout water zijn. Wetlands zijn rijk aan biodiversiteit en helpen ons op verschillende manieren in de strijd tegen klimaatverandering. We gaan hier zo dadelijk verder op in.

Voorbeelden van wetlands

De verschillende soorten van wetland worden onderscheiden door de oorsprong van het water of door de overheersende vegetatie.

Voorbeelden van wetlands zijn moerassen, meren, plassen, rivierdelta’s en kustzones van zeeën. 

Moerassen zijn de laagst gelegen wetlands. Het water staat er stil en is verspreid over verschillende poelen en meertjes, afgewisseld door stukken land. Ze vormen met water doordrongen ecosystemen en worden overheerst door waterplanten. De meeste planten die er groeien zijn grasachtig, enkele zijn houtig. De belangrijkste soorten moeras zijn het zoetwatermoeras, de mangrove (of zoutwatermoeras), en het veenmoeras.

Moerassen ontstaan door verlanding of vermorsing. 

• Verlanding betekent dat afgestorven plantenresten een laag vormen op de bodem van ondiep water, deze laag heet veen. Venen ontstaan door grond- of oppervlaktewater (laagveen), open water (trilveen en drijftillen), of regenwater (hoogveen). In het laatste geval is de plas volledig dichtgegroeid en groeien er veenmossen en heide-achtige planten die boven de invloed van het grondwater leven. 
• Moerassen kunnen daarnaast ook ontstaan door vermorsing. Vermorsing betekent dat het grondwater langzaam stijgt, zonder dat er ooit open water gevormd wordt.

Waarom zijn wetlands belangrijk?

Wetlands hebben een onschatbare ecologische waarde. Niet alleen vormen ze hotspots voor biodiversiteit, maar ze zijn ook uitstekende natuurlijke klimaatbuffers. Ze dienen dus niet enkel de dieren die er leven en op zoek gaan naar voedsel, maar ook het milieu en de mens.

Er zijn verschillende manieren waarop wetlands bijdragen aan de strijd tegen de klimaatverandering:

• Ze beschermen ons tegen overstromingen die veroorzaakt worden door hevige regenval, door het overtollige water op te vangen en op te slaan
• Ze helpen om de zoetwatervoorraad in stand te houden en gaan zo waterschaarste, droogte en bosbranden tegen, belangrijk voor steden, landbouw, natuur en industrie 
• Ze beschermen de bodem tegen zoutwaterintrusie, een gevolg van onder meer de zeespiegelstijging en stormvloeden, en erosie
• Ze vangen en slaan CO2 op uit de atmosfeer, een broeikasgas dat verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde
• Ze zorgen voor een aangenaam leefklimaat: wetlands werken (net als planten en bomen) als een natuurlijke airco en gaan hittegolven en oververhitting tegen van stedelijke gebieden

Ze vormen bovendien een natuurlijk waterfilter en vangen vervuilende stoffen zoals fosfor en zware metalen op.

Daarnaast spelen wetlands een belangrijke rol in onze maatschappij, op recreatief, educatief en gezondheidsvlak. Wetlands zijn belangrijk voor toerisme en ontspanning, want je kunt er gaan wandelen, fietsen, vogelspotten, vissen en de natuur ontdekken. Ze bevorderen ook het fysieke en mentale welzijn van de omwonenden doordat de luchtkwaliteit verbeterd wordt en er verkoeling te vinden is op warme zomerdagen.

Ten slotte herbergen wetlands een rijke biodiversiteit. Er leven ontelbare plant- en diersoorten, wat op zijn beurt weer dieren aantrekt die er komen zoeken naar voedsel. 40% van de planten en dieren op aarde is afhankelijk van wetlands, zo stelt het WWT (Wildfowl & Wetlands Trust). Helaas verdwijnen of degraderen wetlands aan een sneltempo, wat een enorme impact heeft op de vele planten en dieren die er leven. Op dit moment is 25% van de soorten in wetlands met uitsterven bedreigd. 

Hoe worden wetlands bedreigd?

Wetlands worden sneller vernietigd en gedegradeerd dan elk ander ecosysteem. Niet-duurzame landbouw, bosbouw, industrie en verstedelijking leggen wetlands droog omdat er land nodig is. Ook milieuvervuiling, invasieve soorten en klimaatverandering bedreigen de wetlands van onze planeet. Sinds de jaren ‘70 is 35% van alle wetlands verdwenen. 

Kunnen we nieuwe wetlands aanleggen?

Het is mogelijk om nieuwe wetlands aan te leggen en oude te herstellen. De meeste landen moedigen dit idee aan en bieden financiële ondersteuning aan landeigenaars die wetlands aanleggen en beheren. Er worden ook natuurbeschermingsprojecten opgezet om drasland te beschermen, behouden en herstellen. Toch is het jammer dat er relatief weinig aandacht wordt besteed aan de bescherming van wetlands, als je het bijvoorbeeld vergelijkt met het gelukkig steeds groter wordende bewustzijn over de vervuiling van de oceanen. De meeste mensen zijn zich niet bewust van het enorme ecologische belang van kleinere waterrijke gebieden. Daarom is een dag als World Wetlands Day zo belangrijk.

Wat kan jij doen om wetlands te helpen?

Er zijn verschillende dingen die jij kan doen op World Wetlands Day om deze bijzondere ecosystemen te helpen beschermen: 

1. Steun duurzame bosbouw met EcoTree

EcoTrees missie is om de hele wereld te betrekken bij duurzame bosbouw. Duurzaam bosbeheer betekent dat er bossen worden geplant en beheerd met respect voor de natuurlijke habitats van planten, dieren en bosecosystemen zoals wetlands. De bossen van EcoTree zijn daarnaast ongelijkvormig wat betekent dat de bomen van verschillende leeftijden zijn, wat de biodiversiteit bevordert. Bovendien worden de bomen selectief gekapt voor de productie van duurzaam hout, waarna er per boom drie nieuwe boompjes in de plaats komen. Al die bomen nemen CO2 op uit de atmosfeer en helpen zo om de lucht te zuiveren. Als je een boom koopt bij EcoTree, blijf jij de eigenaar en krijg jij de winst op de dag van de kap. Omdat je beloond mag worden voor het steunen van duurzame bosbouw.

2. Draag bij aan een biodiversiteitsproject voor wetlands

EcoTree leidt een aantal biodiversiteitsprojecten in haar bossen. Jij kunt je steentje bijdragen door een project financieel te steunen. In ruil ontvang je ons jaarlijks rapport waar je kan zien welke ontwikkelingen er hebben kunnen plaatsvinden dankzij jouw steun. Je kiest zelf je bijdrage! Ga naar onze biodiversiteitsprojecten en kies voor het steunen van wetlands op deze belangrijke dag.

3. Deel deze blogpost

Wil je geen boom bezitten (je weet niet wat je mist!) of wetlandproject steunen, dan kan je nog altijd helpen. Het kost helemaal niets, maar als je onze blogpost deelt op je LinkedIn of Facebook, kunnen ook anderen leren over het belang van deze onderbelichte natuurgebieden. Bewustwording is de eerste stap naar actie!