Hoeveel CO2 neemt een boom op?
Een moeilijke vraag… met een moeilijk antwoord. Ben je er klaar voor? Dan leggen we je graag alles uit!
Bos van Pézarches; Seine-et-Marne, Frankrijk
Zo, nu heb je direct het korte antwoord! Dit is gebaseerd op de schatting dat één kubieke meter hout net iets minder dan een ton CO2 absorbeert.
Maar eigenlijk neemt een boom gemiddeld tussen de 10 en 40 kg CO2 op per jaar, afhankelijk van een heleboel factoren. Al deze complexe variabelen zorgen ervoor dat het geen eenvoudige zaak is om te berekenen hoeveel CO2 een boom precies opneemt. Laten we ze dus eens onder de loep nemen!
We ontwikkelden onze eigen wetenschappelijke methode om de gemiddelde CO2-opname door onze bomen te berekenen, en hij werd geverifieerd door Bureau Veritas. Zo kun je je bijdrage aan globale koolstofneutraliteit meten. Je kunt hier meer over lezen in ons Koolstofmanifest. Gelezen? Dan gaan we verder!
De chemische samenstelling van hout
De chemische samenstelling van hout verschilt niet zoveel voor elke boom. (Hoera, toch iets dat constant blijft!)
Cellulose (C6H10O5)n is het belangrijkste onderdeel van de celmuren van bomen. Het is een keten van glucosemoleculen die de boom aanmaakt door fotosynthese. We leggen hierna uit hoe dit werkt. 50 tot 80% van hout bestaat uit cellulose.
50% koolstof
42% zuurstof
6% waterstof
1% stikstof
1% minerale materie
Grieks voor "licht"
Grieks voor "samenstellen"
Planten absorberen water en mineralen via hun wortels om sap mee te maken.
Het sap reist door de boom naar de bladeren. Die absorberen CO2 en zonlicht.
De bladeren gebruiken chlorofyl en zonne-energie om CO2 en water om te zetten in glucose.
Er wordt zuurstof uitgestoten en de glucose voedt de boom via het sap.
Groeien en lucht zuiveren
Om één kubieke meter te groeien, zuivert een boom haast één miljoen kubieke meter lucht van CO2 (verondersteld dat 0,03 tot 0,04% van lucht CO2 is1). Bomen zijn toch echt geweldig.
Droge massa: 50% van een boom is droge massa
CO2: 47,5% van de droge massa is koolstof
Water: 50% van een boom is water (20% zit in de wortels)
Laten we een voorbeeld bekijken. Neem nu een boom van 1000 kg met 100% vochtigheid. Deze boom is 500 kg water en 500 kg droge massa. 47,5% van die droge massa is koolstof. Dat is 237,5 kg.
Dankzij molaire massaverhoudingen kunnen we CO2 afbreken. Zo vergt het 3,67 kg CO2 om 1 kg koolstof te creëren in een boom. Dat komt doordat CO2 een molaire massa heeft van 12 en zuurstof 16. Als koolstofdioxide is dat 44. En 44/12 = 3,67.
Voor ons voorbeeld: 237,5 × 3,67 = 871,63 kg CO2. Hoera! Als we willen weten hoeveel er per jaar wordt opgenomen, moeten we de leeftijd kennen. Als een boom een ton weegt wanneer hij staat, kunnen we de leeftijd schatten op 30 à 40 jaar. Stel dat deze boom 35 jaar is, dan heeft hij dus 25 kg CO2 opgenomen per jaar.
1000 kg hout
500 kg droog hout
237,5 kg koolstof
871,625 kg CO2 opgenomen
Jonge of oude bomen? Dat is waar wetenschappers nog steeds over discussiëren. Jonge bomen groeien sneller en nemen dus sneller CO2 op, maar oudere bomen hebben een dichtere massa en kunnen dus net meer CO2 opslaan, zoals deze studie in Nature uit 2014 aantoont.
Onze CO2-rekenmethode is geverifieerd door het wereldbefaamde Bureau Veritas. Als je eenmaal een boom bezit, kun je hiermee de opgenomen CO2 gedurende heel zijn leven volgen!
De meeste cijfers blijven een grove schatting, maar ze geven een duidelijk gemiddelde, met een range van 10 tot 40 kg geabsorbeerde CO2 per boom per jaar.
1 Vade-mecum du forestier, blz. 67, 14e editie, 2016, Société forestière de Franche-Comté et des Provinces de l'Est.
2 Het proefschrift van Patrick Vallet is getiteld Impact van verschillende bosbouwstrategieën op de koolstofputfunctie van bosopstanden. Modellering en simulatie op perceelniveau.
