Alles wat je moet weten over koolstofkredieten

De kredieten zijn ontstaan als onderdeel in de strijd tegen klimaatverandering. Om tegen 2050 wereldwijde koolstofneutraliteit te bereiken, hebben de landen verenigd in het Kyoto-protocol een systeem van premies en sancties ingevoerd voor de meest vervuilende sectoren. Zo worden zij aangemoedigd hun CO2-uitstoot te vermijden, te verminderen en te "compenseren".

Koolstofkredieten zijn bedacht binnen dit systeem, om de economie - waarvan wij de vruchten plukken - op een verantwoorde manier in stand te houden. Bedrijven kunnen naar vermogen bijdragen aan het verlichten van de koolstofschuld die wij op de toekomst van de wereld leggen. Koolstofkredieten zijn voorlopig alleen bestemd voor bedrijven en rechtspersonen, aangezien hun activiteiten de grootste impact hebben om de balans in de ene of de andere richting te doen doorslaan. Via onze Nature-Based Solutions kunnen wij koolstofkredieten voor jouw bedrijf uitgeven. In deze blog duiken we dieper in hoe de koolstofkredieten van EcoTree werken.
 

Wat is koolstofkrediet?

Een koolstofkrediet is een ruilwaarde op de vrijwillige en gereguleerde koolstofmarkt. Na het Kyoto-protocol ontwikkelden de deelnemende staten een quotasysteem. In dit systeem werd een drempel vastgesteld voor de uitstoot van broeikasgassen door bedrijven in de sectoren met de grootste uitstoot.

Deze koolstofkredieten werden eerst gecreëerd voor de sectoren met de grootste uitstoot. Later kwamen ze ook op de vrijwillige markt, voor bedrijven willen bijdragen aan wereldwijde koolstofneutraliteit, maar daar niet toe verplicht zijn. Op deze vrijwillige markt opereert ook EcoTree. Steeds meer bedrijven doen mee aan het proces van vermijding, vermindering en "compensatie". Bij EcoTree gebruiken we deze laatste term echter liever niet. We praten graag over een "bijdrage tot mondiale neutraliteit". Dat is zinvoller en nauwkeuriger, en blijft weg van de implicatie dat je dankzij je ‘compensatie’ ‘recht hebt’ op vervuiling.

Het principe is als volgt: elke persoon, elk bedrijf en iedere groep mensen kan deelnemen aan de financiering van projecten die de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen verminderen. In 2020 werd op de vrijwillige koolstofmarkt 190 miljoen ton CO2-equivalent verkocht. In november 2021 had de wereldwijde waarde van de vrijwillige koolstofcompensatiemarkt de symbolische drempel van één miljard dollar bereikt.

Volgens het Franse ministerie van Landbouw en Voedselsoevereiniteit kan "de wereldwijde vraag naar vrijwillige koolstofkredieten tegen 2030 met 15 vermenigvuldigd zijn, dankzij de inzet van bedrijven en de invoering van koolstofprijzen". Bij EcoTree krijg je koolstofkredieten die door onafhankelijke derde partijen worden geverifieerd en gecertificeerd. Deze credits vertegenwoordigen de vermindering of verwijdering van koolstofuitstoot, dat wordt bereikt door verschillende soorten natuurlijke projecten zoals herbebossing, hernieuwbare energie en het efficiënt omgaan met energie. Door koolstofkredieten af te nemen bij EcoTree, kun je als bedrijf je eigen CO2-voetafdruk compenseren en bijdragen aan een beter klimaat met behulp van tastbare, lokale projecten die actief uitstoot uit de atmosfeer verwijderen.

Hoe werkt een koolstofkrediet?

Een koolstofkrediet staat symbool voor één ton koolstofdioxide, of de equivalente hoeveelheid van een ander broeikasgas (CO2eq) dat vermeden of afgevangen wordt. Elk type project dat een ton CO2eq vermijdt of opneemt en door een erkende, onafhankelijke derde partij is geverifieerd, kan een koolstofkrediet verdienen. Het moet dan wel aan de volgende eisen voldoen:

1. Additionaliteit

Dit is gebaseerd op het concept van een geloofwaardig basisscenario (d.w.z. wat er zou gebeuren als er geen actie werd ondernomen) en een project dat aantoont dat de uitvoering ervan een verschil in broeikasgasuitstoot veroorzaakt.

Koolstofkredieten kunnen dus worden verkregen door het vermijden van broeikasgasuitstoot ("vermijdingskredieten"). Bijvoorbeeld met de installatie van een windturbine, wanneer deze dezelfde hoeveelheid elektrische energie produceert als met fossiele brandstoffen. Er is dan een duidelijk verschil in BKG-uitstoot tussen beide.

De kredieten kunnen ook betrekking hebben op koolstofdioxide die (opnieuw) uit de atmosfeer wordt gehaald door het creëren van een koolstof’put’. Neem bijvoorbeeld een bosbouwproject. Als uitgangspunt is er een landbouwperceel dat we willen bebossen. Deze landbouwgrond legt koolstofdioxide vast (tot 5 tCO2eq/ha). Het aantal koolstofkredieten dat kan worden toegekend is gelijk aan de hoeveelheid CO2eq/ha die dankzij het bosbouwproject is vastgelegd, min de 5 tCO2eq/ha die zonder bebossing hoe dan ook zou zijn vastgelegd.

Aan de additionaliteitseis wordt dus alleen voldaan als kan worden aangetoond dat door bebossing meer koolstofdioxide wordt opgenomen dan in de uitgangssituatie. Om dit te bewijzen moeten we dat kunnen berekenen. Ex ante koolstofkredieten worden vooraf verleend, in afwachting van de additionaliteit van het project, terwijl ex post kredieten pas worden verleend wanneer het project de bestaande situatie overschrijdt (d.w.z. de CO2eq-absorptie is hoger).

Additionaliteit moet ook financieel zijn: het project in kwestie kan niet worden gefinancierd zonder een waardebepaling van koolstofkredieten. In het geval van EcoTree zou het bos niet worden aangeplant zonder financiële steun van een bedrijfspartner die evenveel koolstofkredieten zou verdienen als de tonnen koolstof die dit bos na verloop van tijd zou moeten opnemen.

Tot slot kan additionaliteit ook van wettelijke aard zijn. Als een organisatie bijvoorbeeld wettelijk verplicht is een bos aan te planten, kan het geen koolstofkredieten verdienen met de bebossing. Het bos zou namelijk sowieso al geplant worden.

2. Permanentie

Het vermijden of vastleggen van CO2 moet onomkeerbaar zijn, wat betekent dat het project voor onbepaalde tijd moet worden ingezet (aangezien het niet mogelijk is de opwarming van de aarde te stoppen door CO2 vast te leggen voor bijvoorbeeld maar zeven jaar). Maar als we een boom beschouwen als een levend organisme, is zijn levensduur beperkt. Vroeg of laat vergaat hij in het bos of wordt hij gekapt voor zijn hout.

Ook al kan CO2 eeuwenlang worden opgeslagen in hout, het zal uiteindelijk in de nabije toekomst terugkeren in de atmosfeer. Daarom bestaat het concept duurzaamheid niet in een enkele boom, maar alleen in een heel bos. Daarin wordt een volwassen boom vervangen door een jonge boom en de cyclus gaat door. Daarom is het dus alleen mogelijk de gemiddelde koolstofvoorraad van het hele bos te berekenen.

3. Meetbaarheid

De tonnen CO2 (en equivalenten daarvan) die worden vermeden of opgenomen, moeten meetbaar zijn. In het windmolenvoorbeeld wordt de elektrische output gemeten. In het bosvoorbeeld wordt de onttrokken en/of opgeslagen CO2eq rechtstreeks berekend aan de hand van het volume hardhout dat op het stuk land met of zonder dunning is gemeten.

4. Uniciteit 

Het is niet mogelijk een eenheid vermeden of onttrokken CO2 meer dan eens te claimen. Daarom moet elk krediet in een speciaal register worden geregistreerd.

5. Controleerbaarheid

Een koolstofkredietwaardig project moet worden geverifieerd, gevalideerd of gecertificeerd door een onafhankelijke organisatie van derden.

Wat kost een koolstofkrediet?

De prijs van een koolstofkrediet varieert. Het is afhankelijk van de markt en het project. Zo zal een koolstofkrediet voor de installatie van zonnepanelen die een bepaald aantal CO2eq-uitstoot voorkomen minder kosten dan een koolstofkrediet voor een duurzaam bosbouwproject.

Dit komt doordat zonnepanelen (zonder steun van de overheid of de samenleving) aanzienlijke initiële kosten met zich meebrengen (voor de installatie), maar verder zeer lage onderhoudskosten hebben. De panelen voorkomen een bepaalde uitstoot, maar onttrekken niets aan eerder uitgestoten uitstoot.

Aan de andere kant heeft het planten van bomen en het onderhouden van een bos volgens de principes van continuïteitsbeheer structurele kosten die hoger zijn dan de eenvoudige kosten van het planten. Bij EcoTree moeten we rekening houden met het planten van bomen en de bescherming ervan, de opruimwerkzaamheden die in de eerste jaren plaatsvinden, de eventuele hergroei, het uitdunnen en oogsten. Er komt wat kijken bij het geheel aan werkzaamheden, die een perceel omtoveren in een ongelijkmatig bos.

Maar, het resultaat mag er zijn. Het is een rijk en duurzaam - gezien de levensverwachting van een bos versus die van zonnepanelen - opnameproject, dat bovendien bijdraagt tot het behoud of zelfs de verrijking van de biodiversiteit.

Welke koolstofkredieten kun je beter vermijden?

Er zijn koolstofkredieten waar je beter niet voor kunt kiezen, ook al zijn ze misschien goedkoper. Zo lezen we soms dat "het vermijden of opnemen van CO2 op lange termijn (ten minste 5 tot 7 jaar) moet gebeuren". Vijf tot zeven jaar is een zeer korte periode, wat ons niet zal helpen het doel van koolstofneutraliteit tegen 2050 te bereiken.

Met koolstofkredieten die je krijgt door de aanplant van een duurzaam bos te financieren, steun je een mogelijk oneindig CO2-opnameproject. De bomen worden gekapt indien nodig, maar worden altijd vervangen door nieuwe aanplant of natuurlijke regeneratie. Het bos zal er dus altijd zijn, zolang de natuur het toelaat. Het is een heel andere tijdschaal.

Andere te vermijden projecten zijn boomaanplantingen (niet noodzakelijkerwijs bossen) aan de andere kant van de wereld. In theorie is het hetzelfde of je hier of daar CO2 opneemt. Maar met kredieten voor bosprojecten in bijvoorbeeld Zuid-Amerika wordt inherent minder uitstoot vermeden. Het alternatief is namelijk het kappen van een bos.

Ook het sociale aspect is belangrijk: komt het project de lokale economie ten goede? Is het goed voor de bevolking? Het kopen van koolstofkredieten waarmee aan de andere kant van de wereld boommonocultuurplantages worden gefinancierd, waardoor de bevolking van landbouwgrond wordt beroofd, zou een slechtere oplossing zijn dan het probleem is.

De voordelen van EcoTrees koolstofkredieten

Om bij te dragen aan een meer duurzame samenleving, hebben wij een eigen methode ontwikkeld, gevalideerd door de certificeringsinstantie Bureau Veritas. Terwijl de meeste bosbouwmethodes, zoals LBC of Verra, hun berekening baseren op het herhalen van een patroon dat resulteert in kaalkap, hebben wij ervoor gekozen onze eigen methodologie te ontwikkelen om credits te verstrekken die rekening houden met de doorlopende dekking in onze bossen.

Bedrijven die onze koolstofkredieten afnemen, doen dat vanwege de kwaliteit van de natuurprojecten die wij met hun hulp uitvoeren en implementeren. De prijs van de koolstofkredieten die wij uitgeven is marktconform, ook al zijn de eisen die wij aan onszelf stellen hoger. Naast het afnemen van hoogwaardige koolstofkredieten kunnen onze partners kiezen voor meer betrokkenheid. Bijvoorbeeld door eigenaar te worden van de bomen in het bos die voor dit opnameproject worden gecreëerd.

Dit maakt de oorspronkelijke investering meteen een winstgevende: de bomen zijn immers activa, hun waarde neemt jaarlijks met zo’n 2% toe. Onze projecten zijn dus niet alleen duurzaam, goed voor de natuur en de lokale (Frankrijk en Denemarken) maatschappij, maar ze leveren ook simpelweg geld op.

EcoTree: dé leverancier van Nature-Based Solutions

Bij EcoTree willen we bijdragen aan wereldwijde CO2-neutraliteit door natuurlijke projecten te ondersteunen die leiden tot een rijker biologisch leven op aarde. Daarom is onze hoofdactiviteit bosbouw: duurzaam beheerde bossen zijn goed voor onze kwaliteit van leven, ze verrijken en beschermen de biodiversiteit, ze produceren hernieuwbare grondstoffen, ze maken de wereld mooier, ze zijn toegankelijk voor het publiek, en ga zo maar door.

In plaats van technologische oplossingen voor koolstofopname geven wij dus de voorkeur aan Nature-Based Solutions. Deze oplossingen zijn er niet alleen voor de lange termijn, maar dragen ook alleen maar op een positieve manier bij aan ons leven op aarde. Gezien de tijd die de natuur nodig heeft om CO2 op te nemen en het feit dat aardse hulpbronnen niet onbeperkt zijn, verwacht men dat koolstofkredieten die worden uitgegeven voor Nature-Based Solutions, zoals die van ons, de komende jaren in waarde zullen stijgen - aangezien het bereiken van koolstofneutraliteit tegen 2050 niet kan worden uitgesteld.

De beste tijd om CO2-uitstoot te verminderen, op te nemen en bij te dragen aan wereldwijde neutraliteit was gisteren. De op-één-na beste tijd is vandaag!